بوتاکس

در مورد این پرسش متداول که بوتاکس چیست؟ باید بدانید توکسین بوتولینوم A که با نام تجاری بوتاکس عرضه می شود، نوعی پروتئین پیچیده است که از یک باکتری به نام کلستریدیوم ترشح شده و می تواند مسمومیت های شدید غذایی ایجاد کند. این پروتئین البته کاربردهای پزشکی هم دارد و به این منظور به صورت خالص و استریل برای استفاده تزریقی فرآوری می شود.

بوتاکس پس از تزریق، جذب عضلات محل تزریق شده و در انتقال دهنده های عصبی که فرمان انقباض را به عضلات می رسانند مستقر می شود. در این محل بوتاکس از آزاد شدن یک واسطه شیمیایی به نام استیل کولین که مسئول انقباض عضلانی است جلوگیری می کند. در نتیجه دستور انقباض به عضله نمی رسد و نوعی فلج عضلانی موقت ایجاد می شود که 3 تا 6 ماه به طول می انجامد. عدم انقباض عضلات زیر پوستی هم باعث محو شدن و از بین رفتن چین و چروک های پوست روی عضله می شود.

تزریق بوتاکس با سوزن های بسیار ظریف انجام می گیرد، دردناک نیست و نیازی به بی حسی ندارد؛ به همین دلایل و بطور معمول این تزریق در مطب یا درمانگاه و به صورت سرپایی انجام می شود. پس از ضد عفونی کردن پوست صورت، پزشک با استفاده از سرنگ انسولین مقادیر کمی از بوتاکس را به بالای ابروها، پیشانی و اطراف چشم تزریق می کند. ممکن است در محل تزریق سوزش و قرمزی خفیف ایجاد شود که ظرف چند ساعت برطرف خواهد شد. بهتر است پس از تزریق تا چند ساعت از دراز کشیدن خودداری کنید و از مالیدن محل تزریق نیز پرهیز نمایید تا بوتاکس بطور کامل جذب عضلات شود.
اغلب یکی دو روز پس از تزریق، چین و چروک ها به تدریج محو می شوند و این اثر بین 3 تا 6 ماه به طول می انجامد. پس از این مدت اثر بوتاکس اندک اندک از بین می رود و چروک ها دو مرتبه ظاهر می شوند. در این زمان و در صورت تمایل می توان تزریق را تکرار کرد.

با توجه به این‎که بخش عمده بوتاکسی که برای برطرف کردن چروک ها به کار می رود، جذب عضلات محل تزریق شده و تنها مقادیر بسیار ناچیزی از آن وارد سیستم گردش خون می شود، تزریق بوتاکس تقریباً هیچ عارضه سیستمیک مهمی ایجاد نخواهد کرد. البته مثل هر تزریق دیگری ممکن است سوزش و قرمزی خفیفی در محل تزریق ایجاد شود که پس از چند ساعت خود به خود برطرف خواهد شد. از دیگر عوارض بوتاکس می توان به این موارد اشاره کرد، برخی افراد پس از تزریق بوتاکس دچار سردرد، تهوع خفیف یا نشانه هایی شبیه سرماخوردگی می شوند که این حالت بطور معمول ظرف 2 تا 3 روز بهبود می یابد.
عارضه جدی تری که گاهی در اثر تزریق بوتاکس مشاهده می شود افتادگی پلک است. البته افتادگی پلک بعد از تزریق، خوشبختانه از عوارض نادر بوتاکس است که در کمتر از 3درصد موارد روی می دهد. افتادگی پلک (در صورت بروز) معمولاً یک هفته پس از تزریق اتفاق می افتد و پس از 2 تا 3 ماه به تدریج بهبود می یابد.

-    گرچه هیچ عارضه خاصی در اثر مصرف بوتاکس در دوران بارداری و شیردهی گزارش نشده است اما توصیه می شود خانم ها در دوران بارداری و شیردهی از تزریق بوتاکس اجتناب کنند.
-    تزریق بوتاکس در افرادی که دچار بیماری های عصبی عضلانی هستند می تواند باعث ضعف عضلانی شدید شود.
-    مصرف برخی از داروها (مثل آنتی بیوتیک های خانواده جنتامایسین) ممکن است اثر بوتاکس را تشدید کند.
-    در صورتی که به بیماری خاصی مبتلا هستید یا داروی خاصی استفاده می کنید حتماً پیش از تزریق بوتاکس پزشک خود را در جریان قرار دهید.

همانطور که قبلاً ذکر شد تزریق بوتاکس عمدتاً روی چین و چروک هایی مؤثر است که از انقباض عضلات زیرپوستی (مانند چروک های پیشانی و دور چشم) بروز می کنند.
به عبارت دیگر تزریق بوتاکس بر چروک های ظریف و سطحی که بر اثر تابش اشعه خورشید ایجاد می شوند تأثیر چندانی ندارد. برای پیشگیری از ایجاد این چروک ها استفاده منظم از کرم ضدآفتاب و برای از بین بردن آن ها لایه برداری (Peeling) سطحی پوست با استفاده از کرم های مخصوص یا روش های جراحی توصیه می شود.
همچنین در مواردی که افتادگی ابرو، پلک یا گونه باعث ایجاد سال خوردگی در ظاهر فرد شده باشد، تزریق بوتاکس معمولاً کمکی نمی کند و حتی ممکن است با تشدید افتادگی پلک و ابرو باعث بدتر شدن شرایط شود. در این موارد جراحی پلاستیک و ترمیمی ( شامل کشش پوست و بالا کشیدن ابرو و پلک ) نتایج بهتری دارد.
یکی دیگر از روش هایی که برای محو کردن چروک های صورت به کار می رود تزریق موادی مثل چربی، سیلیکون یا کلاژن به داخل پوست است که می تواند به تنهایی یا همراه با تزریق بوتاکس انجام شود.
نکته دیگر این که اثر تزریق بوتاکس در افراد جوان و میانسال بارزتر است و در افراد مسن تأثیر کمتری دارد.
در مجموع تزریق بوتاکس روشی ساده، ارزان و کم خطر برای از بین بردن چروک های صورت است اما به یاد داشته باشید مانند هر روش درمانی دیگر، تنها پزشک می تواند راهنمایی های لازم را در مورد موثر بودن یا نبودن هر یک از شیوه هایی که به آن ها اشاره شد، به شما ارائه کند.

گذشته از استفاده در جراحی های زیبایی، بوتاکس کاربردهای مهم دیگری نیز دارد که عبارتند از:
- درمان انحراف چشم
- درمان بلفارواسپاسم (بسته شدن غیر ارادی مکرر پلک ها)
- درمان انقباض های غیر ارادی در سر و گردن
- درمان سردردهای تنشی و میگرن
- درمان تعریق بیش از حد
 
•    نکته مهم
تزریق بوتاکس گرچه روشی ساده، بی خطر و کارآمد است اما یک اقدام و روش تهاجمی محسوب می شود که ممکن است عوارضی در پی داشته باشد، پس لازم است این تزریق در شرایط مناسب دسترسی به کمک های اولیه و با رعایت اصول استریلیزاسیون انجام شود.
برای پیشگیری از هرگونه عوارض تزریق بوتاکس از انجام این تزریق در مکان هایی مثل آرایشگاه ها، سالن های ورزشی و مؤسسات زیبایی خودداری کنید و این اقدام را حتماً و حتماً تحت نظر پزشک انجام دهید.

- بوتاکس چیست؟
توکسین بوتولینوم A که با نام تجاری بوتاکس عرضه می شود، نوعی پروتئین پیچیده است که از یک باکتری به نام کلستریدیوم ترشح شده و می تواند مسمومیت های شدید غذایی ایجاد کند. این پروتئین البته کاربردهای پزشکی هم دارد و به این منظور به صورت خالص و استریل برای استفاده تزریقی فرآوری می شود.

- در چه مواردی از تزریق بوتاکس استفاده می شود؟
- رفع چروک های دور چشم، میان ابروها، پیشانی و... در یک کلام جوان سازی صورت
- درمان انحراف چشم
- درمان بلفارواسپاسم (بسته شدن غیر ارادی مکرر پلک ها)
- درمان انقباض های غیر ارادی در سر و گردن
- درمان سردردهای تنشی و میگرن
- درمان تعریق بیش از حد

- آیا اثرات تزریق بوتاکس دائمی است؟
خیر؛ اثر تزریق بوتاکس بین 3 تا 6 ماه باقی می ماند و پس از این مدت اثر بوتاکس به تدریج از بین می رود و چروک ها دو مرتبه ظاهر می شوند. در این مرحله می توانید تزریق را دوباره تکرار کنید.
- من 60 سال دارم و می خواهم چین و چروک اطراف چشم خود را برطرف کنم؛ آیا تزریق بوتاکس موثر است؟
اثر تزریق بوتاکس در افراد جوان و میانسال بارزتر است و در افراد مسن تأثیر کمتری دارد.

- تزریق بوتاکس درد دارد؟
خیر؛ این تزریق با سرنگ و سوزن بسیار ظریف انجام می شود که نه تنها درد ندارد بلکه بدون بی حسی انجام می شود.

- تزریق بوتاکس خطرناک است؟
خیر؛ عوارض این دارو بسیار نادر است و جزء ایمن ترین تکنیک های جوان سازی صورت و ناحیه چشم ها محسوب می شود.

- در چه صورتی نباید از تزریق بوتاکس استفاده شود؟
در صورتی که به بیماری خاصی مبتلا هستید یا داروی خاصی استفاده می کنید حتماً پیش از تزریق بوتاکس پزشک خود را در جریان قرار دهید. تزریق بوتاکس در افرادی که دچار بیماری های عصبی عضلانی هستند نیز می تواند باعث ضعف عضلانی شدید شود.

- آیا خانم ها در دوران بارداری یا شیردهی مجاز به انجام تزریق بوتاکس هستند؟
گرچه هیچ عارضه خاصی در اثر عوارض مصرف بوتاکس در بارداری و شیردهی گزارش نشده است، اما توصیه می شود خانم ها در دوران بارداری و شیردهی از تزریق بوتاکس خودداری کنند.

- تفاوت انجام تزریق بوتاکس در مطب و آرایشگاه چیست؟
تزریق بوتاکس گرچه روشی ساده، بی خطر و کارآمد است اما یک اقدام و روش تهاجمی محسوب می شود که ممکن است عوارضی در پی داشته باشد، پس لازم است این تزریق در شرایط مناسب دسترسی به کمک های اولیه و با رعایت اصول استریلیزاسیون انجام شود.
برای پیشگیری از هرگونه عوارض تزریق بوتاکس از انجام این تزریق در مکان هایی مثل آرایشگاه ها، سالن های ورزشی و مؤسسات زیبایی خودداری کنید و این اقدام را حتماً و حتماً تحت نظر پزشک انجام دهید.